OUDE
NUMMERS
FILMARCHIEF
DOSSIER
OPSPORING
DOCUMENTATIESERVICE
| T I T E L : | Life According to Agfa (Ha chayim alpy Agfa) |
| R E G I E : | Assi Dayan |
| M E T : | Gila Almagor, Irit Frank, Shuli Rand, Barak Negbi, Avital Dicker |
Ballet op pump en soldatenlaars langs Israelisch ravijn
JOYCE ROODNAT'Mijn nachtmerrie over wat hier gaande is of gaande zal zijn' - zo vatte de Israelische cineast Assi Dayan zijn film Life According to Agfa samen. Centrum van zijn film is een kroeg in Tel Aviv, 'vandaag over een jaar': de hele nacht open voor eters en drinkers, voor iedereen in Tel Aviv die geen zin heeft om te gaan slapen, of hij nu man of vrouw is, joods of arabisch, politieman, kibboets-bewoonster, militair of zakenman. Mannen zijn macho's, vrouwen berusten en wachten, en dat allemaal in dat café, waar politiek, racisme en oorlog elk zuchtje onverhoeds kunnen verzieken. Twee vrouwen bestieren de bar en dat doen ze wijs en verstandig, maar zonder de hulp van de cynische politieman en zijn rake geweld zouden ze nergens zijn. Oftewel, Dayans nachtmerrie lijkt op een eetcafé vol ruw volk uit alle milieus, maar behelst in feite de toestand waarin de staat Israel zich bevindt en de geestesgesteldheid van de mensen die er wonen.
Als de muziek niet komt van de barpianist en zijn cynische politieke liedjes over 'ons gelooide vaderland', dan stroomt het in de vorm van rauwe soldatendeunen uit de kelen van een groepje provocerend dronken militairen. Vaak ook komt het via een grammofoonplaat langs de stembanden van zanger Leonard Cohen. Zijn melancholieke doemdeunen passen nog het best bij de sfeer die Dayan schept: alle figuren, van wie we sommigen ook buiten het café volgen, zijn destructief. Vol overgave trippelen ze, op pump, gymschoen of soldatenlaars, hun passen in het grote ballet langs de rand van het peilloze ravijn waar ze, zoveel is al snel zeker, binnen afzienbare tijd met z'n allen in zullen storten. Maar net als de songs van Leonard Cohen hebben ze onveranderlijk ook een andere, melancholiek-romantische kant: radeloos zijn ze, of verliefd, of trots, of wanhopig, of bang, of teder. Allen zijn ze geperverteerd, niemand kent een leven zonder fatalisme.
Maar Life According to Agfa bestaat niet alleen bij de gratie van een voor de hand liggende metafoor voor de fysieke en morele ravage die Dayan in Israel onderscheidt. Het is ook een verhaal verteld door een fotografe, zie de titel die verwijst naar het merk van haar filmrolletjes. Zij staat achter de bar en uit die betrekkelijk veilige plaats fotografeert ze de clientèle. Ze bekijkt de mensen zoals ze foto's maakt: fragmentarisch, met snelle blik en vlotgetrokken conclusies. Ze legt ze vast met weinig licht, groot contrast en grove korrel, en in zwartwit. Het zijn allemaal eigenschappen die Dayan ook meegaf aan zijn film, waarmee die zich onttrekt aan plat realisme en nog exacter aansluit bij haar blik. Nu en dan kijken we mee door de lens van de fotografe en zien we de mensen, de aan cocaïne verslaafde serveerster, een sefardische patser, de ontwijkende bareigenares, een mevrouw die haar overspelige man komt oppikken, verstenen tot hun essentie. Die essentie is grof en agressief en geeft weinig hoop. Maar meeslepend is die kijk wel, en ondanks alles vaak zeer amusant.
1 JUNI 1996