OUDE
NUMMERS
FILMARCHIEF
DOSSIER
OPSPORING
DOCUMENTATIESERVICE
| T I T E L : | A Dreamscape - Gambling in America |
| R E G I E : | Bernie IJdis |
| M E T : | - |
De gefnuikte droom van een gokker
HANS BEEREKAMPIn zijn langste en meest ambitieuze documentaire tot nu toe, A Dreamscape - Gambling in America, betoont Bernie IJdis zich weer een romanticus. Hij houdt van de tegen beter weten in dromende en strevende mens, of die nu postordercatalogi bestelt (Dream Mail, 1986), correspondeert (Brieven, 1987) of zich beijvert voor het binnenhalen van een grootscheepse reclameopdracht (De pitch, 1990). A Dreamscape had een over de hele wereld opgenomen panorama moeten worden van het gokken. Praktische bezwaren leidden tot beperking van het thema tot de casino's, de loterijen, de paardenrennen, de bingohallen en de vele andere kansspelen in de Verenigde Staten.
Hoewel IJdis nooit verholen heeft dat de door hem verbeelde dromen vaak stuk liepen op de realiteit, is de ontgoocheling nooit eerder zo sterk op de voorgrond getreden als in zijn laatste film. Het komt waarschijnlijk door de keiharde zakenmentaliteit van de Amerikaanse gokexploitanten dat A Dreamscape een bittere, zelfs moralistische toon verraadt. Soms wint iemand wel eens een emmer vol kleingeld uit de fruitautomaat, en er is zelfs een mysterieuze heer die op de achterbank van zijn limousine het geheim verklapt dat je op het juiste moment stoppen moet, maar meer blijven toch de surveillance-camera's in Las Vegas bij, het teleurgestelde gezicht van een zwarte sloeber die vergeefs zijn lot heeft bekrast en, vooral, de gesprekken die een dikke, noedels uit een papieren beker etende meneer van de telefonische hulplijn voor gokverslaafden met zijn cliënten voert.
A Dreamscape lijkt ons te willen waarschuwen voor het Armageddon dat ook hier dreigt, wanneer de 'superelectronic highway' mensen thuis krediet geeft om eindeloos door te gokken in de huiskamer. Het plezier van het spelen, de opwinding van die ene keer dat je denkt het systeem overwonnen te hebben en de kracht van de dromer verbleken dit keer tegenover de macht van de cynische exploitant van die dromers.
De kaleidoskopische structuur van A Dreamscape leidt voor het eerst in
IJdis' werk ook tot een vrijblijvende oppervlakkigheid, die wel blijft
zoeken naar momenten van waarheid en inzicht, maar voortdurend verdwaalt
in een veelheid van vluchtige indrukken. Het geloofsartikel dat
documentaires in de bioscoop thuis horen, is misschien niet zo van
toepassing op deze film, die wellicht beter tot zijn recht zou kunnen
komen in ingekorte vorm op de televisie.
1 JUNI 1996