OUDE
NUMMERS
FILMARCHIEF
DOSSIER
OPSPORING
DOCUMENTATIESERVICE
| T I T E L : | Backbeat |
| R E G I E : | Iain Softley |
| M E T : | Stephen Dorff, Ian Hart, Sheryl Lee |
Moderne legende van de jong gestorven Beatle
JOYCE ROODNATModerne legendes bestaan om te worden verfilmd en de Treurige Historie van Stu Sutcliffe schreeuwde erom. Alles heeft het verhaal mee van deze jongen die in de annalen werd bijgeschreven als 'de vijfde Beatle': de tijd (de vroege jaren zestig), de plaats (zowel de Hamburgse Reeperbahn als de jonge bohème aldaar), het moment (de vooravond van de opkomst van de meest populaire rockgroep aller tijden) en het personage: mooi en mysterieus was Stuart Sutcliffe, de beste vriend van John Lennon, minnaar van de Duitse fotografe die het uiterlijk van The Beatles ontwierp, veelbelovend beeldend kunstenaar en, in de beste romantische traditie, nog jong gestorven ook. Zijn verscheiden viel samen met het begin van een nieuw tijdperk: nadat Elvis Presley de jeugd het recht op seks had gegeven, wezen The Beatles diezelfde jeugd op het wapen van de provocerende intelligentie, en daarmee gaven ze het sein voor de definitieve vestiging van een brutale jeugdcultuur, die het woord autoritair voor altijd een andere bijklank zou verlenen.
Naast aantrekkelijk is het verfilmen van moderne legendes levensgevaarlijk. Niet alleen is het publiek op de hoogte van de geschiedenis en zijn helden, het is vertrouwd met hun uiterlijk en hun motoriek en het is in alle opzichten veeleisend. Iain Softley, maker van documentaires over popmuziek en van videoclips, was in dat opzicht opgewassen tegen zijn taak. De acteurs die zijn speelfilmdebuut Backbeat bevolken lijken en lijken niet. Hun uiterlijk en hun bewegingen komen overeen met die van de beroemdheden die ze gestalte geven, maar overheersen niet zo sterk dat er geen ruimte was voor de creatie van een filmpersonage. Het mooist 'lukten' Stu Sutcliffe (Stephen Dorff) en John Lennon (gespeeld door Ian Hart die Lennon eerder geslaagd gestalte gaf in de onlangs hier uitgezonden televisiefilm The Hours and the Times), maar ook Chris O'Neill is geloofwaardig als moederszoon George Harrison en Gary Bakewell als Paul McCartney, zelfs al lijken beiden in niets op hen.
De acteurs worden geholpen door een mooie muziekband, waarvoor de oude bekende songs opnieuw werden gearrangeerd, of liever gereconstrueerd. Ze mochten niet klinken als op de grammofoonplaten, ze moesten het rauwe, ongelikte en ongelakte geluid oproepen dat The Beatles lieten horen toen ze optraden in Hamburgse striptenten als de Kaiserkeller. Regisseur Softley organiseerde er mooie beelden bij van vijf dodelijk vermoeide jongens, die zich op pep en speed tot hysterisch musiceren weten op te hitsen, met rood gezwollen aderen in hun nekken en en een mond van John Lennon die bijna uitscheurt, zo strak staat hij bij het uitkrijsen van de songs.
Zolang Backbeat vertelt in sfeerschetsen, over de groep en de wilde vriendschap tussen John en Stu, regisseerde Softley een mooie film. Maar de geschiedenis wil nu eenmaal dat Stu viel voor de fotografe Astrid Kirchherr, 'Bridget Bardot with better manners' in de woorden van Lennon. En met die verhouding wist Softley net zo min weg als met Kirchherrs invloed op het imago van The Beatles. Haar toont hij als één groot avantgarde cliché, haar ontwerpen als toevallige vondstjes en haar verliefdheid maakt in hem een saaie doorsnee stilist wakker. En dat verdient Astrid Kirchherr net zo min als de actrice Sheryl Lee die haar gestalte gaf.
1 JUNI 1996