OUDE NUMMERS  
  FILMARCHIEF  
  DOSSIER OPSPORING  
  DOCUMENTATIESERVICE  

Morele dilemma's na een moord in de sneeuw

Before and After begint met beelden van het soort dorpje dat we inmiddels zo goed kennen, waarna de camera zich beweegt naar vissers op het ijs en uiteindelijk inzoomt op bloedsporen in de sneeuw. Een jong meisje blijkt vermoord; de verdenking rust binnen enkele uren op Jacob Ryan (Edward Furlong), de zeventienjarige zoon van een rijke assemblagekunstenaar: het meisje was zijn vriendinnetje en hij blijft de eerste weken na de moord spoorloos. Als Jacob weer opduikt wordt hij onmiddellijk voorgeleid, en op een fikse borgtocht vrijgelaten.

Dat Jacob schuldig is aan de dood van het meisje lijdt geen twijfel: vlak na de moord hebben we gezien hoe zijn vader in de kofferbak van zijn auto het moordwapen en andere bebloede spullen aantreft. Before and After is dan ook geen murder mystery, al duurt het even voordat de precieze toedracht duidelijk is. Het gaat in de film om de manier waarop de familie Ryan op Jacobs misdaad reageert. De vader, die in een opwelling het belastende materiaal uit de auto heeft verbrand, neemt zijn zoon van begin af aan in bescherming, en is bereid om te liegen en te bedriegen om hem uit de gevangenis te houden. Moeder en dochter hebben hoop dat juist het vertellen van de waarheid de schade voor Jacob en de rest van de familie beperkt zal houden. De wereldwijze en opportunistische advocaat die ze in de arm nemen - een geestige rol van Alfred Molina - volgt een eigen strategie en is absoluut niet geïnteresseerd in afleidende dingen als schuld en waarheid.

Twee vragen beheersen het goed opgezette script dat Ted Tally, scenarist van The Silence of the Lambs, schreef op basis van een roman van Rosellen Brown: wat doe je wanneer iemand die je na staat een misdaad pleegt? en: is het mogelijk om - in een rechtszaak - de waarheid te achterhalen? Beide kwesties zijn op het lijf geschreven van Barbet Schroeder, regisseur van onder andere een thriller over een psychopathische kamergenoot (Single White Female) en een rechtbankdrama over een geruchtmakende vrijspraak (Reversal of Fortune). Steunend op het onberispelijke spel van Meryl Streep en Liam Neeson als de radeloze ouders, maakte hij van Before and After een spannende film over dilemma's waarin iedereen met een beetje hart zich kan inleven.

Des te spijtiger is het dat Schroeder af en toe zijn greep op de film verliest. Vooral tegen het eind volgen de sentimentele scènes en de in Hollywood zo populaire moral dilemma talks elkaar in een hoog tempo op. Dieptepunt is de sleutelscène waarin de gezinsleden elkaar snikkend in een politiecel in de armen vallen; maar ook de manier waarop het verhaal wordt ingebed - met voice-overcommentaar van de dochter des huizes, die tot twee keer toe de titel van de film verklaart - is een onderschatting van de kijker. Met wat minder opsmuk was de film een juweel geweest; nu blinkt hij niet meer dan een halfedelsteen.